Ο συντελεστής φόρου υπεραξίας (σε περίπτωση πώλησης, μεταβίβασης, κτλ) είναι 20%, με εξαίρεση τις περιπτώσεις:

  • μεταβίβασης ατομικής επιχείρησης ή μερίδιο προσωπικής εταιρείας περιορισμένης ευθύνης από δικαιούχο με πρώτο βαθμό συγγένειας από επαχθή αίτια, όπου ο φόρος υπεραξίας είναι 5%,
  • μεταβίβασης ατομικής επιχείρησης ή μερίδιο προσωπικής εταιρείας ή μεριδίων εταιρείας περιορισμένης ευθύνης από δικαιούχο με δεύτερο βαθμό συγγένειας από επαχθή αίτια, όπου ο φόρος υπεραξίας είναι 10%.
  • μεταβίβασης ατομικής επιχείρησης ή μερίδιο προσωπικής εταιρείας από δικαιούχο με πρώτο βαθμό συγγένειας λόγω συνταξιοδότησης όπου δεν επιβάλλεται φόρος υπεραξίας,
  • μεταβιβάσεις μετοχών ανωνύμων εταιριών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών οφείλεται φόρος με συντελεστή 5%  επί της πραγματικής αξίας πώλησης μετοχών.  

Υπόχρεος για την απόδοση του φόρου υπεραξίας, σε περίπτωση μεταβιβάσεως εταιρικού μεριδίου είναι ο πωλητής. O φόρος καταβάλλεται στη Δ.O.Y. της έδρας της επιχείρησης εφάπαξ με δήλωση που υποβάλλεται από τον μεταβιβάζοντα το εταιρικό μερίδιο σε 3 αντίγραφα. Εάν η μεταβίβαση γίνεται με ιδιωτικό συμφωνητικό, πρέπει αυτό να συνοδεύεται από τη δήλωση υπεραξίας. Στο ιδιωτικό αυτό έγγραφο πρέπει απαραιτήτως να αναγράφεται το κέρδος από τη μεταβίβαση του δικαιώματος ή του εταιρικού μεριδίου ή ολόκληρης της επιχείρησης.

Σημειώνεται, ότι όταν ατομική επιχείρηση ή εταιρία διακόπτει τις εργασίες της και ιδρύεται στον ίδιο χώρο με το ίδιο αντικείμενο εργασιών και μέσα σε 6 μήνες το πολύ μία άλλη επιχείρηση (ατομική ή εταιρία), τότε εξετάζεται αν προκύπτει φόρος υπεραξίας. (λόγω της φήμης και της πελατείας που επωφελείται η νέα επιχείρηση)  

Σ΄ αυτήν την περίπτωση, φόρος υπεραξίας καταβάλλεται μόνο όταν συντελείται πραγματική μεταβίβαση με την καταβολή τιμήματος σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1169/2-8-2011 και όχι απλά επειδή λειτουργούσε στον ίδιο χώρο επιχείρηση με το ίδιο αντικείμενο όπως ίσχυε.

Για ατομικές, προσωπικές επιχειρήσεις (ΟΕ-ΕΕ κτλ) και ΕΠΕ η υπεραξία υπολογίζεται με βάση το μέσο όρο των κερδών χρήσης των τελευταίων 5 ετών της μεταβιβαζόμενης επιχείρησης αφού αφαιρεθεί η ετήσια εμπορική αξία και οι τόκοι των ιδίων κεφαλαίων. Το θετικό υπόλοιπο που προκύπτει αναπροσαρμόζεται με την εφαρμογή της ράντας ανατοκισμού και το νέο υπόλοιπο προσαυξάνεται με ποσοστό ανάλογο της παλαιότητας της επιχείρησης. Συγκεκριμένα:

Έτη λειτουργίας

Συντελεστής

Πάνω από 3 μέχρι 5

                                              10%

Πάνω από 5 μέχρι 10

20%

Πάνω από 10 μέχρι 15

                                              30%

Πάνω από 15

                                              40%

Το ποσό που προκύπτει τελικά είναι η άυλη αξία της επιχείρησης. Στη άυλη αξία προστείθεται και η αναπόσβεστη αξία των παγίων (εκτός ακινήτων και αυτοκινήτων). Το ποσό που προκύπτει είναι η ελάχιστη αξία ή κατώτατη πραγματικη αξιά  επί της οποιας επιβάλλεται φόρος υπεραξίας.

Για το 2012, η ετήσια εμπορική ή επαγγελματική αμοιβή ανέρχεται στο ποσό των δεκατριών χιλιάδων επτακοσίων σαράντα έξι ευρώ (13.746) για τις επιχειρήσεις εμπορίας ή παραγωγής αγαθών. Προκειμένου για επιχειρήσεις αποκλειστικά παροχής υπηρεσιών η αμοιβή αυτή προσαυξάνεται κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) και ανέρχεται στο ποσό των δέκα επτά χιλιάδων οκτακοσίων εβδομήντα ευρώ (17.870). Το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου ετήσιας διάρκειας ανέρχεται σε 4,85% με αντίστοιχο συντελεστή προσαρμογής από την οικεία ράντα κατά στρογγυλοποίηση 4,3. ΠΟΛ. 1017/13-1-2012 .

Για το 2013, η ετήσια εμπορική ή επαγγελματική αμοιβή ανέρχεται στο ποσό των δώδεκα χιλιάδων οκτακοσίων ογδόντα ευρώ (12.880) για τις επιχειρήσεις εμπορίας ή παραγωγής αγαθών. Προκειμένου για επιχειρήσεις αποκλειστικά παροχής υπηρεσιών η αμοιβή αυτή προσαυξάνεται κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) και ανέρχεται στο ποσό των δεκαέξι χιλιάδων επτακοσίων σαράντα τεσσάρων ευρώ (16.744). Το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου ετήσιας διάρκειας ανέρχεται σε 4,85% με αντίστοιχο συντελεστή προσαρμογής από την οικεία ράντα κατά στρογγυλοποίηση 4,3. ΠΟΛ. 1013/29-1-2013 .

Για τις Ανώνυμες Εταιρείες η υπεραξία προκύπτει ως εξής: Υπολογίζουμε το μέσο όρο των ολικών αποτελεσμάτων εκμετάλλευσης και το μέσο όρο των ιδίων κεφαλαίων των τελευταίων 5 ετών. Στη συνέχεια δημιουργούμε ένα κλάσμα με αριθμητή τα ολικά αποτελέσματα και παρονομαστή τα ίδια κεφάλαια. Το κλάσμα αυτό είναι ο συντελεστής απόδοσης ιδίων κεφαλαίων. Έπειτα πολλαπλασιάζουμε τα ίδια κεφάλαια της προηγούμενης από τη μεταβίβαση ημέρας με το συντελεστή απόδοσης και διαιρούμε τα αναπροσαρμοσμένα ίδια κεφάλαια με το πλήθος των μετοχών της εταιρείας. Έτσι προκύπτει η ελάχιστη αξία της μετοχής, με βάση την οποία επιβάλλεται ο φόρος υπεραξίας. 

Σχετικές αποφάσεις :

N.3943/2011

ΠΟΛ. 1054/10-05-2010